Hamowanie, zatrzymywanie się i parkowanie

Wprowadzenie do tematu

W niniejszym rozdziale można znaleźć informacje dotyczące następujących tematów:

• Lampki ostrzegawcze i kontrolne
• Hamulec ręczny
• Parkowanie
• Informacje na temat hamowania
• Systemy wspierające hamowanie
• Włączanie i wyłączanie układu ASR
• Płyn hamulcowy

Systemami wspomagającymi hamowanie są system przeciwblokujący (ABS), asystent hamowania (BAS), elektroniczna blokada mechanizmu różnicowego (EDS), regulacja poślizgu napędu (ASR) i elektroniczny program stabilizujący (ESC).

Informacje uzupełniające i ostrzeżenia

• Holowanie przyczepy
• Systemy wspomagające ruszanie
• Koła i opony
• Akcesoria, wymiana części, naprawy i zmiany techniczne

Lampki ostrzegawcze i kontrolne

Najpierw należy przeczytać i zapoznać się ze wstępnymi informacjami i zasadami bezpieczeństwa .

Po włączeniu zapłonu zaświeca się kilka lampek ostrzegawczych i kontrolnych, dla sprawdzenia funkcji. Gasną one po kilku sekundach.

Hamulec ręczny

Włączanie ręcznego hamulca

• Dźwignię ręcznego hamulca mocno pociągnąć w górę.
• Hamulec ręczny jest zaciągnięty, kiedy przy włączonym zapłonie świeci się lampka kontrolna w zestawie wskaźników ⇒ Lampki kontrolne.

Zwalnianie ręcznego hamulca

• Dźwignię ręcznego hamulca pociągnąć nieco w górę i nacisnąć przycisk blokady w kierunku strzałki ⇒ rys. 117.
• Dźwignię ręcznego hamulca, pzy naciśniętym przycisku blokady przesunąć w dół.

Kiedy przy zaciągniętym hamulcu ręcznym samochód będzie się poruszał z prędkością większą niż około 6 km/h (4 mph) odezwie się sygnał ostrzegawczy.

Parkowanie

Najpierw należy przeczytać i zapoznać się ze wstępnymi informacjami i zasadami bezpieczeństwa .

Przed odstawieniem i zaparkowaniem samochodu zapoznać się z uregulowaniami prawnymi.

Zaparkowanie samochodu

Czynności należy wykonywać tylko w podanej kolejności.

• Ustawić samochód na odpowiednim podłożu ⇒ .
• Nacisnąć pedał hamulca i przytrzymać, aż silnik wyłączy się.
• Włączyć ręczny hamulec.
• W przekładni automatcznej, dźwignię przełączania ustawić w położeniu P.
• Wyłączyć silnik i zdjąć nogę z pedału hamulca.
• Wyjąć kluczyk samochodu z wyłącznika zapłonu.
• W razie potrzeby obrócić nieco kierownicą, aby uruchomić blokadę kierownicy ⇒ Mechaniczna blokada kolumny kierownicy.
• Przy przekładni ręcznej na równej powierzchni i przy wzniesieniu włączyć 1 bieg lub na zjazdach bieg wsteczny i zwolnić pedał sprzęgła.
• Zwracać uwagę, aby wysiedli wszyscy pasażerowie, a zwłaszcza dzieci.
• Wysiadając z samochodu zabrać wszystkie kluczyki samochodu.
• Zablokować samochód.

Dodatkowo na wzniesieniach i na zjazdach

Przed wyłączeniem silnika obrócić kierownicę w taki sposób, aby parkujący samochód najechał przednimi kołami na krawężnik, jeżeli przesunie się.

• Na zjazdach skręcić przednie koła w taki sposób, aby skierowane były w kierunku krawężnika.
• Na wzniesieniach skręcić przednie koła w taki sposób, aby skierowane były w kierunku środka pasa.

Informacje na temat hamowania

Najpierw należy przeczytać i zapoznać się ze wstępnymi informacjami i zasadami bezpieczeństwa .

Nowe okładziny hamulcowe w czasie pierwszych 200 do 300 km nie posiadają jeszcze pełnej skuteczności hamowania i muszą najpierw zostać „doszlifowane” ⇒ . Zmniejszoną nieco skuteczność hamowania można jednak wyrównać, naciskając mocniej na pedał hamulca. W okresie docierania droga hamowania przy pełnym hamowaniu lub hamowaniu awaryjnym jest dłuższa niż przy dotartych okładzinach hamulcowych. W okresie docierania należy unikać pełnego hamowania i sytuacji, które związane są z wysokimi obciążeniami hamulca. Przykładowo, gdy podjeżdża się zbyt blisko drugiego samochodu.

Zużycie okładzin hamulcowych zależy w znacznej mierze od warunków eksploatacji i od sposobu jazdy. Przy częstych jazdach miejskich i na krótkich odcinkach, oraz przy sportowym sposobie jazdy, zaleca się sprawdzać częściej grubość okładzin hamulcowych w specjalistycznym serwisie, niż to podano w książce przeglądów serwisowych.

Podczas jazdy z mokrymi hamulcami, jak np. po przejechaniu przez kałużę, przy silnych opadach deszczu, albo po umyciu samochodu, skuteczność hamowania z powodu wilgotnych, a w zimie oblodzonych okładzin hamulcowych może być nieco opóźniona. Hamulce należy poprzez ostrożne hamowanie przy wyższych prędkościach „osuszyć” tak szybko jak to możliwe. Zwracać uwagę, aby nie stanowić przy tym zagrożenia dla kolejnego i żadnego innego uczestnika ruchu drogowego ⇒ .

Warstwa soli na tarczach hamulcowych i okładzinach hamulcowych opóźnia działanie hamulca i wydłuża drogę hamowania. Gdy hamuje się przez dłuższy okres czasu na zasolonych drogach, należy usunąć warstwę soli poprzez ostrożne hamowanie ⇒ .

Korozję na tarczach hamulcowych i zabrudzenie okładzin przyspieszają okresy długiego postoju samochodu, mały przebieg i niewielkie obciążenie hamulców. Przy niewielkim obciążeniu okładzin hamulcowych lub braku obciążenia, jak również po wystąpieniu korozji, firma Volkswagen zaleca, przez kilkakrotne, silne hamowanie od wysokich prędkości jazdy, oczyścić tarcze i okładziny hamulcowe. Zwracając uwagę, aby nie stanowić przy tym zagrożenia dla kolejnego i żadnego innego uczestnika ruchu drogowego ⇒ .

Niesprawność w układzie hamulcowym

Kiedy trzeba zahamować, a samochód nie hamuje tak jak zazwyczaj (nagłe wydłużenie drogi hamowania), możliwe, że wystąpiło uszkodzenie obwodu hamulcowego. Wskazywane jest to poprzez lampkę ostrzegawczą i w razie konieczności za pomocą komunikatu tekstowego. Niezwłocznie udać się do specjalistycznego serwisu, aby zlecić usunięcie uszkodzenia Na drodze do serwisu jechać ze zmniejszoną prędkością i jednocześnie nastawić się na dłuższe drogi hamowania i konieczność zwiększonego nacisku na pedał hamulca.

Wspomaganie siły hamowania

Wspomaganie siły hamowania działa tylko przy pracującym silniku i wzmacnia nacisk, który kierowca wywiera na pedał hamulca.

Gdy nie działa wspomaganie siły hamowania lub samochód jest holowany, należy mocniej naciskać pedał hamulca, ponieważ droga hamowania z tytułu braku wspomagania siły hamowania wydłuża się ⇒ .

Gdy sprawdzane są przednie okładziny hamulcowe, należy sprawdzić także tylne okładziny haulcowe. Grubość wszystkich okładzin hamulcowych należy sprawdzać regularnie wzrokowo kontrolując okładziny hamulcowe poprzez otwory w obręczach lub od dołu samochodu. W razie konieczności zdemontować koła, aby móc wykonać dokładną kontrolę. Firma Volkswagen zaleca w tym celu udać się do partnera serwisowego.

Nieoryginalny albo u szkodzony przedni spojler może ograniczać dopływ powietrza do hamulców i spowodować ich przegrzanie.

Systemy wspierające hamowanie

Najpierw należy przeczytać i zapoznać się ze wstępnymi informacjami i zasadami bezpieczeństwa .

Systemy wspomagające hamowanie ESC, ABS, BAS, ASR i EDS działają tylko podczas pracy silnika i w znacznym stopniu przyczyniają się do aktywnego bezpieczeństwa jazdy.

Elektroniczny program stabilizujący (ESC)

System ESC pomaga zmniejszyć ryzyko poślizgu i poprawia stabilność jazdy poprzez hamowanie poszczególnych kół w określonych sytuacjach podczas jazdy. Dynamiczne sytuacje graniczne w czasie jazdy, jak np. nadsterowność i podsterowność samochodu, albo nadmierne obroty kół zostaną zidentyfikowane przez ESC. Poprzez precyzyjne zadziałanie hamulców, albo redukcję momentu obrotowego silnika system wspomaga w ustabilizowaniu samochodu.

Układ ESC posiada ograniczenia. Istotnym jest żeby wiedzieć, że ESC nie może przekroczyć praw fizyki. Nie każdą sytuację, która spotka kierowce rozwiąże układ ESC. Przykładowo system ESC nie może wspomagać, gdy dochodzi do nagłej zmiany stanu nawierzchni. Gdy fragment suchej drogi nagle pokryty zostanie wodą, błotem lub śniegiem system ESC nie może wpsomagać w taki sam sposób jak na suchej nawierchni. Gdy samochód wpadnie w „poślizg wodny” (jazda po filmie wodnym zamiast po nawierzchni drogi), system ESC nie jest w stanie pomóc kierowcy w kierowaniu samochodem, ponieważ kontakt z nawierzchnią został przerwany i tym samym samochodem nie można kierować ani hamować. Podczas szybkiej jazdy po zakrętach, w szczególności na odcinkach dróg z dużą ilością zakrętów, system ESC nie może zawsze efektywnie radzić sobie w utrudnionych warunkach jazdy, tak jak przy mniejszej prędkości. Przy eksploatacji z przyczepą system ESC nie jest w stanie wspomagać kierowcę w ponownym uzyskaniu kontroli nad samochodem,, tak jak podczas jazd bez przyczepy.

Zawsze dopasowywać prędkość i styl jazdy do warunków widoczności, pogodowych, stanu nawierzchni i warunków ruchu drogowego. System ESC nie może przezwyciężać praw fizyki, poprawiać dostępnego przenoszenia napędu lub utrzymywać samochodu na pasie ruchu, gdy zjechanie z drogi nastąpi w wyniku nieuwagi kierowcy. Zamiast tego system ESC poprawia możliwość uzyskania kontroli nad samochodem i wspomaga w ekstremalnych sutuacjach podczas jazdy na drodze poprzez wykorzystanie ruchu kierownicy przez kierowcę w taki sposób, że samochód jedzie dalej w zamierzonym kierunku. Gdy samochód jedzie z prędkością, która wyrzuca samochód z drogi, zanim system ESC może zareagować, system ESC nie będzie stanowić wsparcia.

W układzie ESC zintegrowane są systemy ABS, BAS, ASR i EDS. System ESC jest zawsze włączony. Gdy w niektórych sutuacjach drogowych, kiedy nie można osiągnąć wystarczającego ciągu do przodu, układ ASR może zostać wyłączon przez naciśnięcie przycisku ⇒ rys. 118. Zwracać uwagę, aby system ESP został ponownie włączony, gdy dostępny jest ponownie ciąg w przód.

System przeciwbokujący (ABS)

System ABS może zapobiec blokowaniu kól podczas hamowania aż prawie do zatrzymania samochodu i wspomaga kierowcę w kierowaniu samochodem i utrzymaniu nad nim kontroli. To oznacza, że samochód także przy pełnym hamowaniu ma mniejsze tendencje do poślizgu.

• Wcisnąć gwałtownie i przytrzymać pedał hamulca. Nie zdejmować nogi z pedału h amulca lub zmniejszyć siłę nacisku na pedał!
• Nie „naciskać pulsacyjnie” pedału hamulca lub zmniejszyć nacisk na pedał hamulca!
• Kierować samochodem, podczas mocnego wciśnięcia pedału hamulca.
• Podczas zwalniania pedału hamulca lub zmniejszania siły nacisku na pedał hamulca system ABS wyłącza się.

Proces regulacji ABS można stwierdzić po pulsacyjnym ruchu pedału hamulca oraz po odgłosach. Nie należy oczekiwać, że system ABS w każdych warunkach skróci drogę hamowania Na piasku, świeżym śniegu, albo na śliskim lub zmrożonym podłożu droga hamowania może być nawet dłuższa.

Asystent hamowania (BAS)

Asystent hamowania pozwala zredukować drogę hamowania. Asystent hamowania zwiękza siłę hamowania, kiedy kierowca szybko naciśnie pedał hamulca w sytuacji awaryjnej. Na skutek tego bardzo szybko ouzyskiwany jest pełny nacisk podczas hamowania, wzmocniona jest siła hamowania i skrócona zostaje droga hamowania. W ten sposób układ ABS zostaje uaktywniony szybciej i efektywniej.

Nie zmniejszać nacisku na pedał hamulca! Podczas zwalniania pedału hamulca lub zmniejszania siły nacisku na pedał hamulca asystent hamowania wyłącza wzmacnianie isły hamowania.

Regulacja poślizgu napędu (ASR)

Układ ASR zmniejsza siłę hamowania silnikiem przy powstawaniu nadmiernych obrotów kół i dopasowuje siłę napędową do warunków nawierzchni drogi. Dzięki ASR, nawet w niekorzystnych warunkach nawierzchni ułatwione zostaje ruszanie, przyspieszanie i jazda pod górę.

Układ ASR można włączyć albo wyłączyć ręcznie ⇒ Wyłączanie układu ASR.

Elektroniczna blokada mechanizmu różnicowego (EDS i XDS)

System EDS jest do dyspozycji podczas normalnych jazd na wprost. System EDS wyhamowuje nadmiernie obracające się koło i przenosi siłę na inne koło napędowe. Aby hamulce tarczowe po hamowaniu koła nie przegrzały się, przy silnym obciążeniu układ EDS wyłącza się automatycznie. Jeżeli tylko hamulce ostygną, układ EDS automatycznie włącza się.

Funkcja XDS jest rozszerzeniem elektronicznej blokady mechanizmu różnicowego („elektroniczna szpera”). Jednocześnie XDS nie reaguje na poślizg napędu, tylko na odciążenie przedniego koła po wewnętrznej stronie zakrętu podczas szybkiej jazdy. XDS wywiera nacisk na hamulec koła po wewnętrznej stronie zakrętu, aby zabezpieczyć je przed nadmiernymi obrotami. W ten sposób poprawiona zostaje trakcja i samochód pozostaje dłużej na wybranym pasie ruchu.

Układy ESC i ASR mogą działać bez zastrzeżeń tylko, jeżeli wszystkie 4 koła mają takie samo ogumienie. Różne obwody toczenia opon mogą być przyczyną nieoczekiwanego zmniejszenia się mocy silnika.

W razie niesprawności ABS nie działąją też ESC, ASR i EDS.

W trakcie procesów regulacji opisanych systemów mogą wystąpić odgłosy ich działania.

Włączanie i wyłączanie układu ASR

Układ ASR można wyłączyć przez naciśnięcie przycisku OFF ⇒ rys. 118 podczas pracy silnika. Tylko w sytuacjach, kiedy wystarczający ciąg do przodu nie zostanie uzyskany, wyłączyć układ ASR:

• Jazda w głębokim śniegu, albo na nieutwardzonym podłożu.
• Konieczność „rozkołysania” samochodu, który ugrzązł.

Następnie, ponownie włączyć system ASR przez naciśnięcie przycisku OFF.

Płyn hamulcowy

Płyn hamulcowy z biegiem czasu pochłania wilgoć z otaczającego powietrza. Zbyt duża zawartość wody w płynie hamulcowym powoduje szkody w układzie hamulcowym. Woda znacznie obniża punkt wrzenia płynu hamulcowego. Jeżeli płyn hamulcowy jest zbyt stary, albo zawiera zbyt dużo wody, przy dużym obciążeniu hamulców może dojść do wytworzenia się pęchezyków pary w układzie hamulcowym. Pęcherzyki pary zmniejszają skuteczność hamowania, wydłużają znacznie drogę hamowania i mogą prowadzić do całkowitej awarii układu hamulcowego. Własne bezpieczeństwo i bezpieczeństwo innych uczestników ruchu drogowego jest zależne od układu hamulcowego prawidłowo funkcjonującego w każdym momencie ⇒ .

Specyfikacja płynu hamulcowego

Firma Volkswagen opracowałą specjalny płyn hamulcowy, który jest optymalnie dostosowany do układu hamulcowego samochodu. Firma Volkswagen, dla optymalnego działania układu hamulcowego wyraźnie zaleca stosować płyn hamulcowy zgodny z normą VW-501 14.

Przed zastosowaniem płynu hamulcowego należy sprawdzić, czy dane dotyczące specyfikacji płynu hamulcowego na opakowaniu są zgodne z wymaganiami dla tego samochodu.

Płyn hamulcowy, zgodny z normą VW 501 14 jest dostępny u partnera Volkswagen.

Jeżeli taki płyn hamulcowy nie jest dostępny i z tego powodu musi zostać użyty inny wysokiej jakości płyn, można zastosować taki produkt, który odpowiada wymaganiom DIN ISO 4925 CLASS 4, albo normie US FMSS 116 DOT 4.

Nie wszystkie płyny hamulcowe, które spełniają wymagania normy DIN ISO 4925 CLASS 4 albo normy US FMVSS 116 DOT 4, mają ten sam skład chemiczny. Niektóre takie płyny hamulcowe mogą zawierać chemikalia, które z upływem czasu mogą powodować zniszczenie lub uszkodzenie elementów ukłądu hamulcowego.

Firma Volkswagen zaleca więc dla trwale i prawidłowo działającego ukłądu hamulcowego stosować płyny, które są wyraźnie zgodne z normą VW 501 14. Płyn hamulcowy zgodny z normą VW 501 14 spełnia wymagania DIN ISO 4925 CLASS 4 albo normy US FMVSS 116 DOT 4.

Poziom płynu hamulcowego

Poziom płynu hamulcowego musi znajdować się zawsze między znakiem MIN i MAX zbiornika płynu hamulcowego, albo powyżej znaku MIN ⇒ .

Poziom płynu hamulcowego nie w każdym modelu można dokładnie sprawdzić, ponieważ elementy silnika ograniczają widoczność poziomu płynu w zbiorniku. Gdy nie można dokładnie odczytać poziomu płynu hamulcowego, poprosić o pomoc specjalistyczny serwis.

Poziom płynu hamulcowego obniża się nieznacznie w czasie eksploatacji, ponieważ okładziny hamulcowe zużywają się i automatycznie regulują.

Wymiana płynu hamulcowego

Płyn hamulcowy należy wymieniać zgodnie z zapisami w książce przeglądów serwisowych ⇒ zeszyt Książka przeglądów serwisowych. Wymianę płynu hamulcowego zlecić w specjalistycznym serwisie. Firma Volkswagen zaleca w tym celu udać się do partnera serwisowego. Wlewać tylko nowy płyn hamulcowy, który posiada wymaganą specyfikacje.

Płyn hamulcowy może zanieczyścić środowiskko. Rozlane materiały eksploatacyjne należy zebrać i fachowo zutylizować.